शिवपूरची प्रेरणादायी कहाणी: ‘सक्षम कार्ड’ने ५२ महिलांच्या स्वप्नांना नवा उंच भरारी दिला

Neha Nikumbh
Nov 10
4 min read

दिनांक: ३० जुलै २०२५

स्थान: शिवपूर, महाराष्ट्र

शांत गावातला उत्साहाचा दिवस

३० जुलै २०२५ चा तो दुपारचा वेळ. पुण्याजवळचं शांत, हिरवंगार शिवपूर गाव त्या दिवशी वेगळ्याच उत्साहाने भरून गेलं होतं. गावातील वेगवेगळ्या वाड्या-शिवारातून महिला येत होत्या — काही गृहिणी, काही तरुण मुली — सर्वांच्या डोळ्यांत एकच गोष्ट झळकत होती: उत्सुकता आणि आशा.

त्यांच्या पावलांचा थांबा होता ‘जे. पी. नाईक ग्रामीण महिला विकासिनी’च्या सभागृहात, जिथे ई-सेली महिला विकास फाऊंडेशन (EMVF) तर्फे ‘सक्षम कार्ड वितरण आणि कौशल्य प्रशिक्षण शिबिर’ आयोजित करण्यात आलं होतं.

केवळ दोन दिवसांच्या जाहीरातीतच ५२ जागा भरल्या — इतकी उत्सुकता आणि आत्मविश्वास गावातील महिलांमध्ये पाहायला मिळाला.

What is Saksham Card?

The Saksham Card provides free access to eSaheli’s digital learning platform. It includes:

Skill-based courses in regional languages (like Marathi)
Certification upon completion
Tutorials, notes, and a helpline
Lifetime access to the learning portal

This digital key unlocks career pathways for women, many of whom have never used a smartphone for learning before.

एक ध्येय — डिजिटल सक्षमीकरण

ई-सेली महिला विकास फाऊंडेशनचं ध्येय सोपं पण प्रभावी आहे — “प्रत्येक महिलेला कौशल्य, डिजिटल ज्ञान आणि आत्मविश्वास देऊन सशक्त करणे.”

याच उद्देशाने तयार झालं ई-सेली सक्षम कार्ड, ज्याच्या माध्यमातून ग्रामीण महिलांना ऑनलाइन प्रमाणित कौशल्य अभ्यासक्रम शिकण्याची आणि स्वतःचं उत्पन्न निर्माण करण्याची संधी मिळते.

३० जुलै २०२५, दुपारी ३ ते ५ या वेळेत झालेलं शिवपूर शिबिर हे यशस्वी उपक्रमाचं एक जिवंत उदाहरण ठरलं.

५२ महिला, ५२ स्वप्नं

शिबिरात सुरुवातीला फाउंडेशनच्या टीमने ई-सेलीचं उद्दिष्ट आणि शिकवणी पद्धती समजावून सांगितली. त्यानंतर १७ ते ४५ वयोगटातील ५२ महिलांना मोफत ई-सेली सक्षम कार्ड वितरित करण्यात आलं.

प्रत्येक महिलेने स्वतःच्या आवडीचा अभ्यासक्रम निवडला —

Courses Chosen: A Glimpse into Aspirations

Here's how the 50 women distributed their enrollments across various income-generating courses:

अभ्यासक्रमाचे नाव	महिलांची संख्या
मेकअप आर्टिस्ट	२४
कृत्रिम फुलांचे दागिने	७
नेल आर्ट	६
मेंदी आर्टिस्ट	५
ब्युटी पार्लर कोर्स	५

काही महिलांसाठी हे पहिलं पाऊल स्वावलंबनाकडे होतं, तर काहींसाठी जुने छंद पुन्हा उजळण्याची संधी.

शिबिराचा परिणाम

५२ सक्षम कार्ड्स वाटप आणि अ‍ॅक्टिवेशन
८५% महिला – पहिल्यांदाच डिजिटल शिक्षण घेणाऱ्या
सर्व कोर्सेस उत्पन्नाभिमुख

डिजिटल शिकवणीतला आत्मविश्वास

फाउंडेशनच्या संस्थापकांसह चार सदस्यांच्या EMVF टीमने सर्व महिलांना प्रत्यक्ष दाखवून शिकवलं —

ई-सेली अ‍ॅप आणि वेबसाइटवर लॉगिन कसं करायचं
सक्षम कार्डचा कूपन कसा वापरायचा
ऑनलाइन कोर्स सुरू करण्याची पद्धत काय

आश्चर्य म्हणजे — या ग्रामीण भागातील बहुतेक महिलांकडे स्मार्टफोन होते आणि त्या अतिशय सहजतेने डिजिटल प्लॅटफॉर्म वापरायला लागल्या.

सभागृहात उत्साहाचा माहोल होता — शिकताना येणारी हसू, “झालं का माझं?” असे प्रश्न, आणि एकत्र शिकण्याचा आनंद… सगळं काही प्रेरणादायी होतं.

महिलांच्या आवाजात उमटलेले शब्द

शिबिरानंतर अनेक महिलांनी आपले अनुभव मांडले. त्यांचे शब्द जणू मनाला स्पर्श करणारे होते:

“माझ्या गावातून मी प्रमाणित मेकअप कोर्स करू शकेन, हे मी कधीच स्वप्नातही विचारलं नव्हतं. फाउंडेशनने दिलेल्या या संधीबद्दल मी मनःपूर्वक आभारी आहे.”

— गायत्री देशमुख, शिवपूर

“नेल आर्ट मला खूप आवडतं. आता मला वाटतंय की माझं छोटं स्वप्न खरोखर पूर्ण होऊ शकतं.”

— सुप्रिया धिवारे., शिवपूर

“ई-सेलीच्या टीमने शिकवलेली पद्धत खूप सोपी आणि आदराने भरलेली होती. आता मला खात्री आहे की मी शिकू शकते आणि कमावूही शकते.”

— रसिका कानडे, शिवपूर

हे फक्त अनुभव नव्हते — हे आत्मविश्वासाचे आवाज होते.

सहकार्याने घडलेलं यश

या शिबिराच्या यशात जे. पी. नाईक ग्रामीण महिला विकासिनी संस्थेचा मोठा वाटा होता. त्यांच्या स्थानिक जाळ्यामुळे बातमी लवकर पसरली आणि दोन दिवसांत सर्व जागा भरल्या गेल्या.

कार्यक्रमाच्या दिवशी स्वयंसेवकांनी EMVF टीमसोबत हातभार लावला.शिवपूर ग्रामपंचायतीच्या सर्पंच मॅडमसुद्धा कार्यक्रमाला उपस्थित राहिल्या आणि “महिलांच्या डिजिटल शिक्षणाद्वारे सक्षमीकरण” या उपक्रमाचं समर्थन केलं.

उबदार शेवट, पण नवी सुरुवात

कार्यक्रम संपल्यानंतर सर्व महिलांना चहा आणि कॉफी देण्यात आली. तो साधा पण भावनिक क्षण होता — जिथे हसत-हसत महिलांनी आपले पुढचे उद्दिष्टे ठरवायला सुरुवात केली.

काहींनी घरीच ब्युटी पार्लर सुरू करण्याचा विचार मांडला, काहींनी मेंदी सेवा किंवा फुलांचे दागिने बनवण्याचं छोटे व्यवसाय गट तयार करण्याचं ठरवलं.

हा फक्त प्रशिक्षण कार्यक्रम नव्हता — हा स्वतःवर विश्वास ठेवण्याचा उत्सव होता.

भविष्यासाठी एक सक्षम पाऊल

शिवपूर शिबिराने EMVF चा विश्वास आणखीन दृढ केला — “ग्रामीण महिलांना डिजिटल शिक्षणाची भूक आहे, फक्त कोणी तरी त्यांच्यापर्यंत संधी पोचवायला हवी.”

५२ महिलांची झटपट नोंदणी, त्यांचा उत्साह आणि डिजिटल आत्मविश्वास हेच सिद्ध करतात की संधी आणि पोहोच एकत्र आली, तर परिवर्तन अटळ आहे.

पुढचं पान, नव्या गावात

शिवपूर ही फक्त सुरुवात आहे. आता EMVF अनेक नवीन गावांमध्ये अशा शिबिरांचं आयोजन करणार आहे — जिथे अजूनही शेकडो महिलांना शिकायचं, उभं राहायचं आणि जगायचं आहे.

प्रत्येक सक्षम कार्ड म्हणजे एक विश्वासाचा आणि सन्मानाचा दुवा.

शिवपूरचं हे उदाहरण दाखवून देतं की जेव्हा समाज एकत्र येतो, तंत्रज्ञान जोडतो आणि महिला पुढे चालतात — तेव्हा खऱ्या अर्थाने सक्षमीकरण घडतं.